Phạt vi phạm trong Hợp đồng xây dựng - LS. Trương Nhật Quang, TS. Phạm Hoài Huấn

Ngày đăng: 02/07/2025 11:42 PM

    Pháp luật điều chỉnh hợp đồng xây dựng: Xung đột và hướng áp dụng trong thực tiễn

    Trong hoạt động đầu tư xây dựng, việc xác định pháp luật điều chỉnh hợp đồng xây dựng có ý nghĩa quyết định đến hiệu lực, nội dung và cách giải quyết tranh chấp hợp đồng. Tuy nhiên, do hợp đồng xây dựng có thể đồng thời mang tính chất dân sự, thương mại và chuyên ngành xây dựng, nên có thể chịu sự điều chỉnh bởi nhiều luật khác nhau, dẫn đến không ít mâu thuẫn, đặc biệt là về mức phạt vi phạm.

    1. Hợp đồng xây dựng chịu sự điều chỉnh của ba nhóm luật

    Theo phân tích pháp lý và thực tiễn áp dụng tại TP.HCM, hợp đồng xây dựng có thể chịu sự điều chỉnh đồng thời bởi:

    • Luật Xây dựng 2014: Là luật chuyên ngành, quy định các loại hợp đồng xây dựng và điều kiện thực hiện.

    • Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS): Là luật nền tảng điều chỉnh mọi quan hệ dân sự, bao gồm hợp đồng.

    • Luật Thương mại 2005: Áp dụng khi hợp đồng được ký kết giữa thương nhân và nhằm mục đích sinh lợi.

    Việc xác định hợp đồng xây dựng chịu sự điều chỉnh bởi luật nào sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung hợp đồng, đặc biệt là mức phạt vi phạm.

    2. Mâu thuẫn về mức phạt vi phạm trong hợp đồng xây dựng

    Các văn bản pháp luật hiện hành có quy định khác nhau về mức phạt vi phạm hợp đồng:

    • BLDS 2015: Cho phép các bên tự do thỏa thuận về mức phạt, không giới hạn.

    • Luật Thương mại 2005: Giới hạn mức phạt không vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ bị vi phạm.

    • Luật Xây dựng 2014: Giới hạn mức phạt tối đa 12%, nhưng chỉ áp dụng đối với công trình có sử dụng vốn nhà nước.

    Với các công trình không sử dụng vốn nhà nước, Luật Xây dựng không quy định rõ ràng, dẫn đến cách hiểu và áp dụng khác nhau.

    Ví dụ: Bộ Xây dựng trong Công văn số 48 cho phép áp dụng mức phạt 20% nếu các bên thỏa thuận. Tuy nhiên, cách hiểu này chưa thực sự phù hợp với các nguyên tắc giải quyết xung đột pháp luật hiện hành.

    3. Giải quyết xung đột pháp luật: Áp dụng nguyên tắc nào?

    Trong thực tiễn, hai nguyên tắc pháp lý được áp dụng để giải quyết xung đột giữa các luật cùng điều chỉnh hợp đồng xây dựng:

    a) Nguyên tắc văn bản ban hành sau (Điều 156 Luật Ban hành VBQPPL 2015)

    • Văn bản ban hành sau được ưu tiên áp dụng nếu các luật cùng do Quốc hội ban hành và có nội dung mâu thuẫn.

    b) Nguyên tắc luật chung – luật riêng

    • BLDS 2015 là luật chung.

    • Luật Xây dựng và Luật Thương mại là luật chuyên ngành, được ưu tiên áp dụng nếu không trái với nguyên tắc cơ bản của BLDS.

    4. Nên áp dụng mức phạt trong Hợp đồng xây dựng theo luật nào?

    Từ phân tích nêu trên, có thể rút ra cách áp dụng cụ thể như sau:

    • Trường hợp công trình có sử dụng vốn nhà nước:
      → Áp dụng Luật Xây dựng 2014 → mức phạt tối đa 12%.

    • Trường hợp công trình không sử dụng vốn nhà nước:
      → Nếu hợp đồng xây dựng đáp ứng hợp đồng thương mại → Áp dụng Luật Thương mại 2005 → mức phạt tối đa 8%.
      → Nếu không phải hợp đồng thương mại → Áp dụng BLDS 2015 → được thỏa thuận mức phạt không giới hạn.

    Việc xác định bản chất pháp lý của hợp đồng xây dựng là nền tảng để lựa chọn luật áp dụng phù hợp, đặc biệt trong các tranh chấp về xử lý vi phạm, đền bù, chấm dứt hợp đồng. Do đó, doanh nghiệp và luật sư cần cẩn trọng khi soạn thảo và đàm phán hợp đồng, tránh nhầm lẫn giữa các quy định của từng luật.

    _________________________________________

    JUSTEPS - PHÁP LÝ DOANH NGHIỆP

    📞 Zalo/SĐT: 096 172 2607

    📩 Email: info@justepslegal.com

    🎯 Page: https://web.facebook.com/justepslegal/

    🌐 Web: https://justepslegal.com/

    Bài viết nổi bật

    Tuyển tập 36 án lệ về công ước của Liên hợp quốc về Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế CISG - Bộ Công Thương

    Tuyển tập gồm 36 án lệ chọn lọc về Công ước Liên hợp quốc về Hợp đồng Mua bán Hàng hóa Quốc tế (CISG), do Bộ Công Thương biên soạn. Tài liệu phân tích các vấn đề then chốt như đề nghị giao kết, vi phạm cơ bản, xác định tính phù hợp hàng hóa, biện pháp khắc phục, tính toán thiệt hại và lãi suất chậm trả, hữu ích cho soạn thảo hợp đồng, xử lý tranh chấp và nghiên cứu pháp lý.

    Basic legal English - Hue University

    “Basic Legal English” của tác giả Lê Thị Nga, do Nhà xuất bản Đại học Huế ấn hành (2020), là tài liệu học tập chuyên sâu giúp sinh viên luật và người hành nghề tiếp cận tiếng Anh pháp lý một cách hiệu quả.

    Legal English Second Edition- Rupert Haigh

    “Legal English” (Second Edition) của tác giả Rupert Haigh - giám đốc điều hành của trung tâm ngôn ngữ pháp lý tại London. Đây là một tài liệu hướng dẫn chuyên sâu về ngôn ngữ tiếng Anh trong lĩnh vực pháp lý. Cuốn sách tập trung vào cách sử dụng từ vựng, thuật ngữ, cấu trúc ngữ pháp và phong cách diễn đạt đặc thù của giới luật sư, giúp người học viết, đọc, và giao tiếp hiệu quả hơn trong môi trường pháp luật quốc tế.

    Các vấn đề pháp lý và thuế cần lưu ý trong giao dịch mua bán cổ phần/phần vốn góp - Baker Mckenzie

    Baker McKenzie là một trong những hãng luật hàng đầu thế giới, nổi tiếng với bề dày kinh nghiệm và sự am hiểu sâu sắc về các vấn đề pháp lý và thuế trong giao dịch kinh doanh quốc tế. Các vấn đề pháp lý và thuế trong giao dịch mua bán cổ phần/phần vốn góp được coi là yếu tố then chốt quyết định thành công của giao dịch.

    Pháp luật về sở hữu chéo cổ phần, Đại học Quốc gia TP.HCM, 2019

    Sở hữu chéo cổ phần là tình trạng hai doanh nghiệp cùng sở hữu cổ phần của nhau. Hoạt động này được so sánh như một con dao có hai lưỡi, với cả những ưu điểm và khuyết điểm.

    Building Contract Claims - David Chappell

    Cuốn "Building Contract Claims" cung cấp kiến thức chuyên sâu về cách xác định, chuẩn bị và giải quyết các khiếu nại trong hợp đồng xây dựng. Sách dựa trên nền tảng pháp luật Anh và phân tích các mẫu hợp đồng phổ biến như FIDIC, JCT, NEC. Nội dung phù hợp với nhà thầu, luật sư, kỹ sư và quản lý dự án. Cung cấp ví dụ thực tế và hướng dẫn chi tiết giúp xử lý tranh chấp hiệu quả. Là tài liệu thiết yếu cho những ai làm trong lĩnh vực xây dựng quốc tế.

    Các vấn đề pháp lý và kỹ năng soạn thảo Hợp đồng - Luật sư Trương Nhật Quang

    “Các vấn đề pháp lý và kỹ năng soạn thảo Hợp đồng” của Luật sư Trương Nhật Quang cung cấp kiến thức thực tiễn về pháp luật hợp đồng tại Việt Nam. Nội dung xoay quanh kỹ năng phân tích, đàm phán và soạn thảo hợp đồng thương mại theo quy định pháp luật Việt Nam.

    Cẩm nang Quản trị Công ty (IFC, 2010)

    "Cẩm nang Quản trị Công ty 2010" là một tài liệu chuyên sâu được phát hành bởi Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC), thành viên của Nhóm Ngân hàng Thế giới, phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (SSC). Cuốn cẩm nang được xem là tài liệu nền tảng, cung cấp những nguyên tắc và thực tiễn tốt nhất trong quản trị doanh nghiệp dành cho các doanh nghiệp Việt Nam.

    The 2025 Corporate Governance Manual

    The Corporate Governance Manual 2025 is more than just a reference document—it is a strategic resource that empowers businesses to operate with transparency, integrity, and resilience. Whether you are managing a listed company or building corporate policies, this manual is your go-to guide to meet global governance expectations and drive sustainable growth.

    Cẩm nang Quản trị Công ty 2025

    "Cẩm nang Quản trị Công ty 2025" là phiên bản cập nhật mới nhất của tài liệu hướng dẫn quản trị doanh nghiệp do Tổ chức Tài chính Quốc tế (IFC) phối hợp với Ủy ban Chứng khoán Nhà nước Việt Nam (SSC) biên soạn và phát hành. Cuốn cẩm nang này kế thừa tinh thần nền tảng từ phiên bản 2010, đồng thời bổ sung và điều chỉnh để phù hợp với bối cảnh pháp lý, thị trường và yêu cầu minh bạch của doanh nghiệp trong thời đại mới.

    Bình luận những điểm mới của Luật Doanh nghiệp 2020

    Cuốn sách “Bình luận những điểm mới của Luật Doanh nghiệp 2020” do Tạp chí Khoa học – Học viện Tư pháp biên soạn là ấn phẩm học thuật có giá trị cao, cung cấp cái nhìn toàn diện và chuyên sâu về những thay đổi quan trọng trong Luật Doanh nghiệp 2020.

    Tổng hợp 81 vướng mắc về thuế của Doanh nghiệp 2024

    Hội nghị đối thoại với người nộp thuế tại 5 tỉnh, thành phố phía nam năm 2024 do Tổng cục thuế tổ chức với các doanh nghiệp, từ đó tổng hợp thành 81 vướng mắc chính.

    Global Private M&A Guide 2020

    With cross-border private M&A on the rise, having a reliable, well-structured legal reference is essential. The Global Private M&A Guide 2020 by Baker McKenzie equips investors and legal professionals with the clarity, confidence, and comparative insights needed to navigate private M&A transactions successfully in today’s global marketplace.

    18 Quy luật bất biến phát triển danh tiếng thương hiệu Công ty (Tác giả: RONALD J. ALSOP)

    "18 Quy luật bất biến phát triển danh tiếng thương hiệu công ty" là một tác phẩm kinh điển của Ronald J. Alsop. Cuốn sách mang đến cái nhìn toàn diện, thực tế và giàu tính chiến lược về cách doanh nghiệp có thể xây dựng và bảo vệ danh tiếng của mình – một tài sản vô hình nhưng có giá trị sống còn.

    Hướng dẫn đọc và phân tích báo cáo tài chính - Govalue

    "Hướng dẫn đọc và phân tích báo cáo tài chính", GoValue mang đến một tài liệu chất lượng – thực tế – dễ tiếp cận, giúp bạn xây dựng nền tảng tư duy tài chính vững chắc, sẵn sàng bước vào thị trường với sự tự tin và chiến lược rõ ràng.

    Cẩm nang thực hiện Bộ luật lao động 2019 tại Doanh Nghiệp - VCCI

    "Cẩm nang thực hiện Bộ luật Lao động 2019 tại Doanh nghiệp" là tài liệu mang tính ứng dụng cao, được trình bày rõ ràng, có ví dụ thực tế, tình huống minh họa và hướng dẫn chi tiết, giúp bộ phận nhân sự – pháp chế doanh nghiệp triển khai đúng quy định, tránh rủi ro pháp lý trong quan hệ lao động.

    Chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu theo pháp luật Việt Nam - Nguyễn Thanh Tùng, Luận án tiến sĩ Luật học

    Luận án tiến sĩ luật học với đề tài “Chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu theo pháp luật Việt Nam” do NCS. Nguyễn Thanh Tùng thực hiện là công trình nghiên cứu chuyên sâu về cơ chế pháp lý điều chỉnh hoạt động cấp phép và chuyển giao quyền sử dụng nhãn hiệu – một lĩnh vực đang ngày càng quan trọng trong bối cảnh phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế.

    Giải quyết tranh chấp hợp đồng những điều Doanh nhân cần biết

    Ấn phẩm “Giải quyết tranh chấp hợp đồng – Những điều doanh nhân cần biết” (VIAC 2024) hướng dẫn cách phòng ngừa và xử lý tranh chấp hợp đồng hiệu quả bằng trọng tài, hòa giải thương mại, tòa án.

    Hợp đồng vô hiệu và hậu quả pháp lý của Hợp đồng vô hiệu - Kỷ yếu hội thảo khoa học Trường Đại học Luật Hà Nội

    Chương trình hội thảo “Hợp Đồng Vô Hiệu và Hậu Quả Pháp Lý của Hợp Đồng Vô Hiệu” được thiết kế theo hướng tích hợp các luận điểm lý luận và thực tiễn, nhằm tạo ra một không gian học thuật giao lưu và chia sẻ kiến thức. Đây cũng là dịp để các bên liên quan cùng nhau thảo luận, đóng góp ý kiến xây dựng những kiến nghị hữu ích cho hệ thống pháp luật Việt Nam, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và xử lý các vấn đề phát sinh từ hợp đồng vô hiệu.

    The ICC Model International Sale Contract

    Tìm hiểu nội dung chính của Hợp đồng mẫu ICC – công cụ chuẩn mực cho giao dịch mua bán quốc tế hàng hóa.

    Công ước của Liên hợp quốc về Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (Công ước viên năm 1980)

    Tìm hiểu Công ước Viên 1980 (CISG) – khung pháp lý toàn cầu điều chỉnh hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, được hơn 90 quốc gia tham gia.

    101 Câu hỏi đáp về Công ước của liên hợp quốc về Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (CISG)

    “101 Câu hỏi đáp về Công ước của Liên Hợp Quốc về Hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (CISG)” là tài liệu chuyên sâu, giải thích một cách dễ hiểu và thực tiễn các quy định của Công ước Viên 1980 – văn bản pháp lý nền tảng điều chỉnh hợp đồng thương mại quốc tế

    Textbook on International Trade and Business Law - HaNoi Law University

    Textbook on International Trade and Business Law cung cấp nền tảng toàn diện về luật thương mại và kinh doanh quốc tế cho sinh viên và luật sư.

    Xác định pháp luật điều chỉnh Hợp đồng xây dựng - GS.TS. Đỗ Văn Đại

    Bài viết phân tích cách xác định pháp luật điều chỉnh hợp đồng xây dựng theo quan điểm của GS.TS Đỗ Văn Đại, dựa trên Bộ luật Dân sự 2015, Luật Xây dựng 2014 và Nghị định 37/2015/NĐ-CP.

    Hợp đồng mua bán căn hộ chung cư theo pháp luật Việt Nam từ thực tiễn thành phố Hồ Chí Minh - Hà Hải Luận án Tiến sĩ Luật học

    Khám phá luận án Tiến sĩ của Hà Hải về hợp đồng mua bán căn hộ chung cư tại TP.HCM: phân tích pháp luật hiện hành, thực tiễn áp dụng và giải pháp hoàn thiện.

    Phạt vi phạm trong Hợp đồng xây dựng - LS. Trương Nhật Quang, TS. Phạm Hoài Huấn

    Tìm hiểu pháp luật điều chỉnh hợp đồng xây dựng theo BLDS 2015, Luật Xây dựng và Luật Thương mại. Giải quyết mâu thuẫn pháp lý khi áp dụng mức phạt vi phạm.

    0
    Zalo
    Hotline